Η Μεγάλη Εβδομαδα

Στοιχεία της λαϊκής μας παράδοσης
Είναι η πιο αυστηρή εβδομάδα. Ο κόσμος νηστεύει περισσότερο από τις προηγούμενες μέρες της Σαρακοστής. Δεν επιτρέπονται τραγούδια, χοροί και άλλες διασκεδάσεις.Κυριαρχεί μια ατμόσφαιρα θλίψης και πένθους. Οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία και παρακολουθούν τις ακολουθίες και τις άλλες τελετές της Μ. εβδομάδας.

Μεγάλη Δευτέρα 

ο Χριστός με τη μαχαίρα.

Μεγάλη Τρίτη 

ο Χριστός εκρύφτη.

Μεγάλη Τετάρτη 

ο Χριστός εχάθη.

Μεγάλη Πέμπτη

ο Χριστός ευρέθη.

Μεγάλη Παρασκευή 

ο Χριστός στο καρφί.

Μεγάλο Σάββατο 

ο Χριστός στον τάφο.

Την Μεγάλη Τρίτη στην απογευματινή ακολουθία ψάλλεται το τροπάριο της Κασσιανής.

Από την Μεγάλη Τετάρτη αρχίζουν οι κυριότερες τελετές και εκδηλώσεις. Γίνεται στην εκκλησία το Ευχέλαιο και ο παπάς αλείφει σταυρωτά στο πρόσωπο κάθε χριστιανό με λάδι. Ευχέλαιο τη μέρα αυτή κάνουν και στα σπίτια.

Την Μεγάλη Πέμπτη αρχίζουν οι προετοιμασίες του Πάσχα. Οι νοικοκυρές ζυμώνουν τις κουλούρες της Λαμπρής με αλεύρι και μυρωδικά. Τις στολίζουν με διάφορα στολίδια από ζυμάρι και αμύγδαλα και στη μέση βάζουν ένα κόκκινο αυγό. Τη μέρα αυτή γίνεται και το βάψιμο των αυγών.
Το βράδυ όλοι παρακολουθούν την ακολουθία της Σταύρωσης, όπου διαβάζονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια. Οι γυναίκες και τα κορίτσια ξενυχτούν στην εκκλησία, στολίζουν τον Επιτάφιο με λουλούδια και μοιρολογούν το Χριστό. 
Σε πολλά μέρη, κυρίως τα παιδιά φτιάχνουν με κουρέλια και άχυρα το ομοίωμα του Ιούδα, Ύστερα μαζεύουν ξύλα από τα σπίτια για τη φωτιά που θα τον κάψουν.
Την Μεγάλη Παρασκευή οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα από το πρωί. Όλοι νηστεύουν αυστηρά, μερικοί γεύονται μόνο νερό και ξίδι.

Το πρωί γίνεται η ακολουθία της Αποκαθήλωσης. Οι ιερείς κατεβάζουν από τον  Σταυρό τον Εσταυρωμένο Χριστό και αποθέτουν το σώμα του στο στολισμένο κουβούκλιο του Επιτάφιου. Όλοι θα περάσουν να το ασπαστούν. Θεωρείται καλό να περάσει κανείς τρεις φορές κάτω από τον Επιτάφιο «για να τους πιάσει η χάρη». Μόλις σουρουπώσει οι καμπάνες καλούν τους πιστούς στην εκκλησία για την Ακολουθία του Επιτάφιου Θρήνου. Ψέλνονται τα εγκώμια του Χριστού: το «αι Γενεαί πάσαι», το «η Ζωή εν Τάφω» και το «Άξιον εστί». 
Αμέσως μετά αρχίζει η περιφορά του Επιτάφιου. Μπροστά τα εξαπτέρυγα κι ο Σταυρός άδειος πια, το κουβούκλιο με τον Επιτάφιο, οι παπάδες και ακολουθούν οι πιστοί με αναμμένα κεριά ψάλοντας αποσπάσματα από τα εγκώμια.

Σε πολλά μέρη την ώρα που γίνεται η περιφορά του Επιτάφιου τα παιδιά ανάβουν φωτιές και καίνε τον Ιούδα.

Το Μεγάλο Σάββατο οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα από το πρωί για να αναγγείλουν την πρώτη Ανάσταση του χριστού.

Αργά το βράδυ οι καμπάνες καλούν τον κόσμο στην εκκλησία. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα ο παπάς βγαίνει από το Ιερό κρατώντας την λαμπάδα αναμμένη με το άγιο φως, ψάλλοντας το «Δεύτε λάβετε φως». Όλοι τρέχουν να ανάψουν τη δική τους λαμπάδα. Μεσάνυχτα ακριβώς ο παπάς και οι ψάλτες βγαίνουν στην αυλή της εκκλησίας για να ψάλλουν το «Χριστός Ανέστη». 
Τότε πια γίνεται χαλασμός κόσμου. Βαρελότα, τρακατρούκες και βεγγαλικά στραφταλίζουν και βροντούν. Τα παιδιά συναγωνίζονται ποιο θα χτυπήσει γρηγορότερα και δυνατότερα την καμπάνα της εκκλησίας.

Μόλις τελειώσει η φασαρία, αρκετοί παραμένουν στην εκκλησία μέχρι να τελειώσει η λειτουργία. Οι περισσότεροι όμως, παρά τις διαμαρτυρίες των παπάδων, φεύγουν ανυπόμονοι για το σπίτι με αναμμένες τις λαμπάδες. Με τον καπνό της λαμπάδας σχηματίζουν ένα μαύρο  σταυρό στο ανώφλι της εξώπορτας και ανάβουν με το άγιο φως το καντήλι στο εικονοστάσι.

Η νοικοκυρά ετοιμάζει το τραπέζι. Σερβίρεται πατσάς, μαγειρίτσα και άλλα φαγητά ανάλογα με τον τόπο.

Πηγή: Λαογραφικό ημερολόγιο Αικατερίνη Τσοτάκου-Καρβέλη